Reuters Enstitüsü 2022 Dijital Haber Raporu’ndan önemli notlar

16 Haz 2022

16:56

Oxford Üniversitesi ve Reuters Enstitüsü’nü ortaklaşa hazırladığı 2022 Dijital Haber Raporu 15 Haziran’da yayınlandı. 2012’den beri her sene hazırlanan raporda dijital haber mecralarına bakıştaki değişim inceleniyor. Rapor pek çok önemli medya ve sivil toplum kuruluşu tarafından da destekleniyor. Geçen sene de Doğrula bu rapor ile ilgili bir yazı yazmıştı. Yazıyı buradan okuyabilirsiniz.

Araştırmanın içeriği

Raporda sunulan araştırma, Türkiye dahil 46 ülkede yapılan anket sonuçlarıyla hazırlandı. Anket her ülkede iki binin üzerinde kişiyle yapıldı. 46 ülkenin çoğu liberal demokratik ülkelerdir. Örneğin Rusya, İran, Çin ve Suudi Arabistan yer almadı. Raporda anketin sonuçları ve bu sonuçlardan hareketle araştırmacıların çıkarımları yer alıyor.

Rapora göre dünyadaki eğilimler

Geçen seneye göre 46 ülkenin yarısından çoğunda medyadaki haberlere duyulan güven azalırken; sadece yedi ülkede artış gözlemlendi. Ankete katılanların tümünün yalnızca yüzde 42’si haberlere güveniyor. Anketlere göre haber mecralarına güven en düşük yüzde 26 ile Amerika Birleşik Devletleri’nde.

Haberlerden kaçınan insan sayısı artıyor

Geleneksel haber kaynaklarının (TV, gazete gibi) kullanımı azalmaya devam ederken online haber kullanımı ortaya çıkan boşluğu tam olarak doldurmadı. Bunun yerine haberlere duyulan ilgi azaldı. Raporun sonuçlarına göre haberlerden kaçınan insan sayısı arttı. Bunun nedeni sorulduğunda ankete katılanların %43’ü haberlerde çok fazla politika ve Covid-19 konularının işlendiğini, %36’sı haberlerin ruh haline zarar verdiğini ve %29’u haberlerin güvenilmez olduğunu söyledi.

Haberlere duyulan güven

Tüm katılımcıların %54’ü internette neyin gerçek olup olmadığı ile ilgili endişe duyduğunu söyledi. Geçen seneye göre yanıltıcı bilgiye karşı duyulan endişede büyük bir fark olmadı. Ankete katılanlara hangi konularda yanıltıcı bilgi ile karşılaştığı sorulunca, çoğunlukla Covid-19 ve siyaset konularında yanıltıcı bilgi ile karşılaşıldığını söyledi.

Haberleşmede sosyal ağların rolü

Raporda 2014’ten bu yana sosyal ağlar içerisinde haberlere ulaşmak için en çok Facebook’un(%30) kullanıldığı ardından Youtube (%19), Whatsapp (%15), Instagram(%12) ve Twitter(%11) geldiğini söylüyor.

Bunlara ek olarak rapor Ukrayna – Rusya çatışması, kutuplaşma ve iklim krizi gibi konularda medyanın rolünü de analiz ediyor. Bu analizleri okumak için raporu buradan okuyabilirsiniz.

Raporun Türkiye kısmı

Raporun Türkiye bölümünde son yıllarda zorlaşan Türkiye ekonomik koşullarından bahsediliyor. Bu ekonomik problemlerin ve muhalif medyaya verilen cezaların muhalif medyayı zorlayacağı söyleniyor. Bunun yanında medyanın politik olarak baskılandığını ve gazetecilerin tutuklanmalar ve gözaltılara maruz kaldığı belirtiliyor. Bunun yanında bağımsız medyanın da baskı altında olduğunun ve gazetecilerin şiddete maruz kaldığının altı çizildi.

Diğer yandan sosyal medya üzerinden haber takip etmenin arttığı söyleniyor. Buna rağmen rapora göre yalan ve yanıltıcı haber konusundaki endişe hala yüksek (%62) ve ankete cevap verenlerin politika(%53) ve Covid-19(%46) hakkında yanlış bilgilere karşılaştığını söylüyor. Rapor bu konuda Teyit’in ve TikTok’un işbirliğinin öneminin altını çiziyor.

En çok takip edilen haber kaynakları

Raporda en çok takip edilen haber kaynakları yer alıyor. Buna göre Türkiye’de hem internet üzerinden hem de geleneksel medyadan en çok takip edilen ilk iki haber kaynağının Fox ve Sözcü olduğu belirtiliyor. CNN Türk ise geleneksel medyada 3. Sırada iken online haber kaynaklarında 4.dür. Online kaynaklarda 3. Sırada sondakika.com yer alıyor.

En güvenilen haber kaynakları

En güvenilir haber kaynaklarına baktığımızda ise sırasıyla Fox, Sözcü, Cumhuriyet, NTV ve CNN Türk yer alıyor. Diğer 45 ülke ile karşılaştırıldığında medyaya güvende Türkiye 31. sırada bulunuyor. Ankete katılanların yalnızca %36’sı medyaya güveniyor ve %23’ü medyanın siyasetin etkisinde olmadığına inanıyor.