Video bir helikopterden biyolojik silah olarak havaya bırakılan sivrisinekleri mi gösteriyor?

12 Mar 2024

10:49

Yanlış

Doğru

Yanlış İlişkilendirme

Sonuç

İddia videosunun orijinal paylaşımı 28 Ağustos 2023’te TikTok’ta yapılmış.
Daha yüksek çözünürlüklü olan bu videoda helikopterden salınan şeyin, sivrisinek sürüsünden ziyade toz bulutuna benzediği görülüyor.
Görüntüyü Eylül 2023’te analiz eden AP, Florida’daki Helikopter Akademisi’nin yöneticisi Tom McDermott’tan aldığı bilgiye göre, helikopterin akademiye ait olmadığını ancak bunun bir cinsiyet açıklama etkinliğinde helikopterden salınan mavi toz gibi göründüğünü ifade etmiş.
İddia videosundaki toz rengi tam anlamıyla mavi gibi görünmese de yine farklı bir cinsiyet açıklama etkinliğinde kaydedilmiş benzer bir videoda aynı renk toz bulunabiliyor.

İddia Yayılımı

Uçaklardan atmosfere salınan gazların biyolojik silah olarak kullanılması veya sivrisineklerin yeni bir virüs salgını yaratmak için çoğaltılıyor olması yeni teoriler sayılmaz. Üstelik bu teoriler yaşanan her yeni gelişmede güncellenerek yeniden servis edilebiliyor. Örneğin geçtiğimiz yıllarda sivrisineklerin yaydığı salgın hastalıkları azaltmak amacıyla genetiği değiştirilmiş sivrisinek üretimi amaçlayan ve Bill & Melinda Gates vakfı tarafından da fon sağlanan Dünya Sivrisinek Programı hakkında benzer bir iddia ortaya atılmış; Doğrula bu iddiayı çürütmüştü.

Geçtiğimiz günlerde de konu ile ilişkilendirilebilecek bir video paylaşılarak helikopterden atmosfere sivrisinek salındığı iddia edildi. İddia paylaşımında yer alan videodan alınan ekran görütüsü tersine aratıldığında iddianın Eylül 2023’te de hem Türkiye’de hem de globalde yayıldığı görülüyor.

Kanıt

Uçan bir helikopterden atmosfere bırakılan koyu renkli toz bulutunu gösteren video, ilk olarak TikTok’ta ‘peluzalamasviral’ isimli kanaldan 28 Ağustos 2023’te paylaşılmış. Videoya ‘Miami #QueEstaTirando? (Ne atıyorsun?)’ notu düşülmüş. Eklenen etiketlerde bölgenin adı (West Little River) ve ilgili anahtar kelimeler yer alıyor.

@peluzalamasviral #Miami #MiamiHelicopter #MiamiProblems #HelicopterInthehood #westlittleriver ♬ original sound – PeluzalamasViral

Orijinal paylaşımdan 2 gün sonra, 30 Ağustos 2023’te de aynı kanal üzerinden benzer bir video paylaşılarak bu sefer üstüne ‘El barrio entero salio (Bütün mahalle dışarı çıktı)’ notu düşülmüş. Dolayısıyla bu iki videoda helikopterden dışarı atılan şeyin ne olduğuna dair bir sonuca ulaşılamıyor. Ancak iddia paylaşımına kıyasla daha yüksek çözünürlüğe sahip bu videolar dikkatle incelendiğinde helikopterden atmosfere yayılan şey, sivrisineklerden ziyade bir ‘toz bulutuna’ daha çok benziyor.

@peluzalamasviral #MiamiHelicopter #OriginalVideo #quenoteengañen #MiamiTheHood #queesestooooooo ♬ original sound – PeluzalamasViral

Öte yandan gönderiye gelen yorumlarda bunun bir cinsiyet partisi etkinliğinden olabileceği görüşü de hakim. Günümüzde çoğu ebeveyn tarafından cinsiyet partileri düzenleniyor ve ebeveynler doğacak çocuklarının cinsiyetini sürpriz bir aktivite ile öğreniyorlar. Bu kimi zaman patlatılan bir balonla gerçekleştirilirken kimi zaman da uçan bir helikopterden püskürtülen boya ile mümkün oluyor.

İnternet üzerinden helikopter ile cinsiyet öğrenme videolarına ulaşılabiliyor. Ancak çoğu videoda -iddia videosunun aksine- helikopterden püskürtülen boyanın rengi, pembe veya mavi, son derece net. İddia videosundakine benzer bir örneği ise 1 Mart 2024’te paylaşılan bir YouTube videosunda yakalayabiliyoruz. Bosna Hersekli sosyal medya içerik üreticisi Mirza Demirovic doğacak bebeklerinin cinsiyetini helikopter ile öğrendikleri videoyu hem Instagram hem de YouTube sayfalarından paylaşmış. Burada helikopterden atmosfere salınan toz, iddia videosu ile epey benzerlik gösteriyor.

Öte yandan, iddia Eylül 2023’te Associated Press tarafından da analiz edilmiş. AP, videonun analizi için Florida’daki (Miami kentinin bağlı olduğu eyalet) Helikopter Akademisi’nin yöneticisi olan Tom McDermott’un helikopterin kendi şirketlerine bağlı olmadığını fakat bunun cinsiyet açıklayıcı bir etkinlik olduğunu, tozun renginin ise mavi gibi göründüğünü belirtmiş.

Bu sonuca itiraz et