İsmet İnönü’nün Lozan Antlaşması imzalandıktan hemen sonra Yunanistan’ı ziyaret ettiği iddiası

24 Ağu 2022

10:34

Yanlış

Doğru

Sonuç

Lozan Antlaşması, 1923‘te imzalandı. Video, İsmet İnönü’nün ilk yurt dışı ziyareti olan 1931 – Yunanistan seyahatine ait. Bu da Lozan Antlaşması’nın imzalanmasından 8 yıl sonra çekildiğini gösterir.
Dönemin başbakanı olan İsmet İnönü’nün Yunanistan seyahati, Yunan başbakan Venizelos’un 1930 yılında ülkemize gelişine karşılık bir iade-i ziyaretti.

İddia Yayılımı

Kurtuluş Savaşı’nda Batı Cephesi komutanlığı görevini üstlenen, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk başbakanlığı ve ikinci cumhurbaşkanlığını yapan İsmet İnönü’nün Lozan Antlaşması’nı imzaladıktan hemen sonra Yunanistan’a gittiği ve burada coşkuyla karşılandığı iddiası sosyal medya aracılığıyla yayılmaya başladı. İddialar, bir video ile de destekleniyor.

Bugün bu iddiayı ve videoyu inceliyoruz.

Kanıt

Anlaşılır bir sonuca oluşmak için tarihler üzerinden gidelim. İddiaya göre İsmet İnönü, Lozan Antlaşması’nın hemen ardından Yunanistan’a gitmiş. Lozan Antlaşması, Kurtuluş Savaşı’nın ardından 24 Temmuz 1923’te imzalandı. İnönü, Lozan’dan yazdığı 6 Ağustos 1923 tarihli mektubunda, dönüş tarihi olarak 10 Ağustos’u işaret ediyor.

Arşiv fotoğraflarında 10 Ağustos’ta İsmet İnönü’nün İstanbul’a geldiği görülebiliyor. Henüz şapka devriminin (1925) ilan edilmediği 1923 yılında, İnönü’nün başında kalpağı var.

İsmet İnönü Vakfı’nın çevrim içi olarak yayınladığı İsmet İnönü Konuşma, Demeç, Makale, Mesaj ve Söyleşileri 1919–1933 isimli kitaptan İnönü’nün belirtilen tarih aralıklarında neler yaptığını kronolojik olarak takip edebiliyoruz.

10 Ağustos’ta İstanbul’a gelen İnönü, ertesi gün (11 Ağustos 1923) İstanbul Üniversitesi’nce verilen fahri profesörlüğü kabul etmiş. 1923-1924 aralığına (Lozan’dan hemen sonrasına) baktığımızda Yunanistan’a yapılan bir seyahat veyahut iki hükümet arası mektuplaşmadan söz edilemeyeceğini görüyoruz.

Video, 1931 tarihli Yunanistan ziyaretinden

Videoyu tersine arattığımızda İsmet İnönü’nün 1931’deki Yunanistan ziyaretine ait olduğunu gördük.

Yunan kaynakların paylaştığı video, iddiaya eklenenin birebir aynısı.

İsmet İnönü ve Türkiye-Yunanistan İlişkileri

İsmet İnönü’nün demeç ve konuşmalarının toplandığı derlemeyi incelediğimizde Yunanistan’a dair ilk belgenin 26 Haziran 1930’daki mektuplaşma olduğunu tespit ettik. Dönemin gazetelerinden Cumhuriyet de iki ülke arasındaki buzların erimeye başladığını belirten bir köşe hazırlayarak iki başvekilin (başbakan) mektuplaştığını duyurmuş. İsmet İnönü, bu mektubunu, Venizelos’a cevaben yazmış. İçerikten anlaşıldığına göre Venizelos, Türkiye’ye geleceğinden bahsetmiş.

Devam eden tarihi akışta, Yunanistan Başbakanı Venizelos’un Ekim 1930’da ülkemize geldiği ve onuruna Pera Palas’ta yemek düzenlendiğini görüyoruz. Venizelos ile ilgili haberler, ekim sonundaki ziyaretinden kasım başındaki vedasına kadar her gün gazetelerde ilk sayfadan verilmiş.

İsmet İnönü’nün Yunanistan ziyareti esasında Venizelos’un ziyaretine karşılık yapılan bir iade-i ziyaretten başka bir şey değil.

İnönü Vakfı’nda, kendisinin yurt dışı seyahatleri ayrı bir sayfada listelenmiş durumda. Yurt dışı seyahatleri, 1931 yılında Yunanistan gezisi ile başlıyor.

Bu iddia; Doğruluk Payı, Malumatfuruş ve Teyit tarafından da incelendi.

Bu sonuca itiraz et