Sudanlı anne ile çocuğunun infazdan önceki fotoğrafı gerçek mi?

30 Eki 2025

14:42

Yanlış

Doğru

Uydurma

Sonuç

Görsel yapay zeka ile oluşturulmuş.

İddia Yayılımı

Sudan’da Nisan 2023’ten bu yana ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (RSF) arasında süren çatışmalar, ülkeyi derin bir iç savaşın içine sürüklemiş durumda. Bu iki güç, 2019’da otoriter lider Ömer el-Beşir’in devrilmesinin ardından kurulan geçiş hükümetinde iktidarı paylaşan ortaklardı. Ancak ordu ile RSF arasındaki güç mücadelesi, ülkedeki geçiş sürecini rayından çıkararak geniş çaplı bir silahlı çatışmaya dönüştü.

Başkent Hartum başta olmak üzere ülkenin pek çok bölgesinde ağır bombardımanlar ve sokak çatışmaları yaşanıyor. Özellikle Darfur bölgesinde sivil halka yönelik saldırılar, etnik temelli katliam iddialarını gündeme getirdi. RSF güçlerinin El Feşir gibi kentlerde sivillere karşı sistematik şiddet uyguladığı, hastanelerin ve yardım merkezlerinin hedef alındığı rapor ediliyor.

Bu çerçevede sosyal medyada Sudan’dan olduğu iddiasıyla birçok görüntü paylaşılmaya başlandı. Özellikle anne ve çocuğunun infazdan önceki son görüntüsü olduğu iddiasıyla paylaşılan fotoğraf globalde fazlaca yayıldı. Bu görselin arka planını araştırdık.

Kanıt

Görsel yapay zeka ile hazırlanmış

Tersine görsel arama metodu ile görselin internet geçmişini sorguladık. Bu araştırma bizi Khoubaib Ben Ziou’nun sosyal medya hesabına yönlendirdi. Zaten iddia görselinin üzerinde de kendisinin kullanıcı hesabının etiketi yer alıyor.

Ben Ziou, sosyal medya profilinde kendisini yaratıcı yapay zeka uzmanı olarak tanımlamış. Hesabı incelendiğinde paylaşımlarının çoğunun yapay zeka destekli olduğu anlaşılıyor. Bu paylaşımlar arasında, bugün iddia olarak ele aldığımız görsel de yer alıyor. Ziou, paylaşırken açıklama kısmına “yapay zeka ile oluşturulmuş video” notunu düşmüş.

Toplu infaz görüntüleri geliyor

İncelediğimiz görsel her ne kadar yapay zeka ile oluşturulmuş olsa da Sudan’dan toplu infaz görüntülerinin geldiğine dair haberler mevcut. Yale Üniversitesi’ne bağlı İnsani Araştırmalar Laboratuvarı, uydu görüntülerine dayanarak Sudan’ın Darfur bölgesindeki Faşir kentinde toplu infaz yapıldığına dair bulgular tespit etti. 27 Ekim tarihli uydu görüntülerinde, Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) ait araçların sokaklarda devriye gezdiği, sivillerin sığınma bölgelerinde yoğunluk oluşturduğu ve bazı yolların kapatıldığı görüldü. Analizde özellikle kentin bazı bölgelerinde “kırmızı karaltılar” dikkat çekti; bu alanlarda insan boyutlarında, yere serili çok sayıda cismin bulunduğu belirlendi. Araştırmacılar, bu cisimlerin büyük olasılıkla infaz edilmiş sivillerin bedenleri olduğunu değerlendirdi.

Benzer şekilde Al Jazeera, RSF’nin El-Fasher kentinde en az 1.500 kişinin öldürüldüğünü belirterek yaşananı “gerçek bir soykırım” olarak nitelendirdi.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi’nin (OHCHR) son raporu ise Sudan genelinde “özet infazlar”ın arttığını ortaya koyuyor. Bu tür vakaların özellikle Hartum çevresinde, bölgelerin el değiştirmesi sırasında misilleme amaçlı işlendiği belirtiliyor. Raporda ayrıca bölgeye insani yardımın büyük ölçüde engellendiği, gıda güvenliği ve sağlık hizmetlerinin çökmek üzere olduğu vurgulanıyor.

Bu sonuca itiraz et