Manisa Muradiye Camii restorasyonu sırasında taşın altından mektup ve bir kese altın çıktı mı?

4 Haz 2025

15:21

Yanlış

Doğru

Uydurma

Sonuç

Muradiye Camii’nin son büyük restorasyonu 2022 yılında tamamlanmış. Ancak böyle bir not veya altın bulunduğuna dair hiçbir resmi açıklama yapılmamış.
İddia, herhangi bir somut belgeye veya güvenilir kaynağa dayanmıyor.
Daha önce benzer iddiaların asılsız olduğu kanıtlanmıştık. Bu tür hikayeler şehir efsanesinden ileri gidemiyor.
T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan, Vakıf Restorasyon Yıllığı’nın ilgili sayılarında konuya dair herhangi bir bilgi yer almıyor.

İddia Yayılımı

İddiaya göre, Manisa’da Mimar Sinan tarafından 450 yıl önce inşa edilen Muradiye Camii’nin restorasyon çalışmaları sırasında oldukça ilginç bir keşif yapıldı. Sözde bu keşifte, caminin temel taşlarının altından bir şişe ortaya çıkarılmış.

Şişenin içinde, Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınmış bir yazı olduğu iddia ediliyor. Bu yazıya göre mektubu yazan kişi, caminin inşa edildiği dönemden bugüne şu ifadelerin yer aldığı mesajı bırakmış:

“Şu anda bu elinize geçtiyse muhtemeldir ki 450-500 yıl geçti ve caminin tadilatıyla uğraşıyorsunuz. Falanca taşın altında caminin projesi filanca taşın altında da bir kese altın var. Bunu da kullanırsanız mutlu oluruz.”

Anlatılana göre bu mektup, hem caminin mimari detaylarının korunması hem de restorasyon için kullanılacak bir maddi kaynak sağlamayı hedeflemiş bir tür “tarihi zaman kapsülü” niteliğinde.

Peki gerçekten böyle bir olay yaşandı mı? İnceledik.

Kanıt

Manisa Muradiye Camii, Osmanlı padişahı III. Murat tarafından 1583-1592 yılları arasında inşa ettirilmiş olup projesi Mimar Sinan’a aittir. Yani tamamlanmasının üzerinden 430 yılı aşkın süre geçmiş.

Bu süre zarfında cami, birçok restorasyon çalışmasıyla ayakta kalmayı başarmış, en son 2021 yılında kapsamlı bir restorasyondan geçirilmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen bu bir yıllık çalışma sırasında kubbe yenilenmiş, kurşun kaplamalar değiştirilmiş ve çinilere bakım yapılmış.

Camiinin takip edilebilen en son tadilatı bu 1 yıllık restorasyon çalışması. Çalışmayla ilgili haberleri incelediğimizde de bulunan bir not, camii planı veya 1 kese altından hiçbir yerde bahsedilmediğini gördük. Dolayısıyla son derece dayanıksız bir iddia ile karşı karşıyayız. Ayrıca, yine T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan Vakıf Restorasyon Yıllığı’nın, restorasyonun gerçekleştiği tarihler olan 2021 ve 2022 basımlarında konuyla ilgili herhangi bir bilgiye rastlanmıyor.

Bu iddianın gerçeklikten tamamen uzak olduğu açık. Günümüzde sosyal medyada dikkat çekmek amacıyla manevi değerler üzerinden uydurulan hikayeler sıkça karşılaştığımız bir durum.

Benzer bir iddiayı incelemiştik

Özellikle Mimar Sinan’ın camiileri ile ilgili bu gibi iddialar oldukça yaygın. Daha önce de benzer şekilde Mimar Sinan’ın Şehzade Paşa Camii’nin kemeri için 400 yıl sonrasına restorasyon mektubu bıraktığı iddiasını incelemiştik. Yaptığımız araştırmalar, bu iddianın tamamen asılsız olduğunu göstermişti. İddia, 1990’lı yıllarda caminin restorasyonunda görev aldığı öne sürülen bir inşaat mühendisinin anlatımına dayanıyor.

İlk olarak iddiada bahsedilen “Şehzade Paşa Camii” isimli bir yapı bulunmuyor ve Mimar Sinan’ın eseri olan caminin doğru adı “Şehzade Camii.

Şehzade Camii’nin restorasyon çalışmaları 1986’da başlamış ve 1999’da tamamlanmış. İddianın dayanağı olan mektuba dair hiçbir somut kanıt bulunmamış, hatta cami planı olarak gösterilen çizimin Süleymaniye Camii’ne ait olduğu ortaya çıkmıştı.

Bu ve benzeri iddialar genellikle bir şehir efsanesinden öteye geçemiyor. Manisa Muradiye Camii’yle ilgili bu iddia da aynı şekilde, tarihi gerçeklerle bağdaşmayan bir uydurma hikayeden ibaret.

Bu tür uydurma anlatılar sosyal medyada etkileşim almakla sınırlı kalmıyor, bilgi kirliliğine sebep oluyor.

Bu sonuca itiraz et