Babalar günü, Yahudi geleneği “Yom Hav”a mı dayanıyor?

24 Haz 2025

16:45

Yanlış

Doğru

Uydurma

Sonuç

“Yom Hav” adında bir Yahudi geleneği veya özel bir gün yok.
Yahudi kültüründe babaya adanmış belirli bir gün yok.
Babalar Günü, modern bir gelenek olarak 20. yüzyılda Amerika’da başlamış ve tüm dünyaya yayılmış.

İddia Yayılımı

Sosyal medyada dolaşıma giren bir iddiaya göre Babalar günü, 3000 yıllık Yahudi geleneğine dayanıyormuş. İddianın tamamı şu şekilde:

Babalar gününün 3 bin yıllık Yahudi geleneği olduğunu biliyor muydunuz? Bu geleneğin kökeni milattan önce 900’lü yıllarda yaşamış olduğu rivayet edilen Rav Abba El Ben Şalom isimli Yahudi’ye dayanır. Abba El her yılın yedinci ayının on ikinci gününde oğulları tarafından onurlandırılırmış.

Tevrat da şöyle dermiş: Ey babamız evimizin direği, bilgeliğin kaynağı, gölgemiz, senin adını taşımak bize onurdur. Bugün Yom Hav, baba günü adıyla kutlanır. Çocuklar babasına keçi sütünden yapılmış özel bir peynir ve zeytinyağlı ekmek sunarlarmış. Ayrıca her çocuk babasına kendi elleriyle yazdığı bir şükran parşömeni armağan edermiş.

Zamanla bu gelenek diasporayla birlikte dünyanın dört bir yanına yayılmış ve yirminci yüzyılın başlarında Amerikalı Yahudi göçmenlerin aracılığıyla Hristiyan kültürle harmanlanarak evrilmiş. Günümüzde kutlanan babalar gününün arkasında işte bu kadim Yahudi geleneği yatıyor.

Bu anlatının doğruluğunu inceledik.

Kanıt

Yom Hav isimli bir Yahudi geleneği bulunmuyor

Türkçe, İngilizce ve İbranice yaptığımız kelime taraması sonucunda “Yom Hav” isimli bir Yahudi geleneği veya bayramı olmadığını gördük. İbranice’de “yom” kelimesi “gün” veya “belirli bir gün” anlamında kullanılıyor. Ancak “Hav” kelimesi İbranice’de mevcut değildir. Buna en yakın kelime “ahav” (אהב), yani “sevgi” anlamına gelir.

Yahudi geleneklerinde “yom” kelimesinin geçtiği bazı önemli günler şöyle sıralanabilir:

Yom Kippur (Kefaret Günü): Yahudi takvimindeki en kutsal gündür. Bu günde 25 saat süren bir oruç tutulur, dua edilir ve Tanrı’dan bağışlanma dilenir.

Yom Hashoah: Holokost kurbanlarının ve kahramanlıklarının anıldığı gündür.

Yom Hazikaron: İsrail’in bağımsızlığı ve güvenliği için hayatını kaybeden askerlerin anıldığı gündür.

Yom HaAtzmaut: Modern İsrail Devleti’nin bağımsızlık günü kutlamalarıdır.

Yahudi geleneğinde babaya adanmış bir gün yok

Yom Hav isimli bir geleneğin olmamasının yanında bahsedilenin aksine Yahudi kültüründe keçi sütünden peynir, zeytinyağlı ekmek gibi spesifik yiyeceklerle babaya adanmış özel bir gün de yok.

Ancak Yahudi geleneğinde baba figürüne verilen önem, bazı dini ritüellerde ve kültürel uygulamalarda dolaylı olarak vurgulanır.

Örneğin Tevrat’ta On Emir’den biri, anne ve babaya saygı gösterilmesini emreder: “Babanı ve ananı onurlandır ki Tanrın Rabbin sana verdiği topraklarda ömrün uzun olsun.”

Şabat akşamı, baba genellikle ailenin etrafında toplanarak Kiddush duasını okur ve ailesine dini rehberlik eder. Bu, babanın ailedeki kutsal rolünü vurgulayan önemli bir gelenektir.

Babalar gününün kökeni

Babalar Günü, Yahudi kültüründen veya başka antik geleneklerden değil, modern bir girişimin sonucudur. İlk kez 20. yüzyılın başlarında ABD’de kutlanmaya başlanmış ve buradan tüm dünyaya yayılmıştır.

Bu kutlamanın kökeni, 1909 yılında ABD’nin Spokane şehrinde yaşayan Sonora Smart Dodd’un girişimine dayanır. Babası William Jackson Smart, Amerikan İç Savaşı gazisi ve altı çocuğunu tek başına büyüten bir babaydı. Sonora, babasının fedakarlıklarını onurlandırmak için özel bir gün talep etmiş ve 19 Haziran 1910‘da ilk Babalar Günü kutlaması yapılmış.Ancak, Babalar Günü ABD’de uzun süre yaygın bir kabul görmemiş. İlk kutlamadan 62 yıl sonra, 1972’de Başkan Richard Nixon tarafından resmi tatil olarak ilan edilmiş. Bugün ise farklı ülkelerde çeşitli tarihlerde kutlanan evrensel bir etkinlik haline gelmiş.

Sonuç olarak Babalar Günü, ABD’deki başarıdan sonra diğer ülkelerde farklı tarihlerde benimsenmiş ve kutlanmış. Ancak bu kutlamaların çoğu ABD kökenli ve 3000 yıllık kadim bir geleneğe dayandırılacak kaynaklardan yoksun.

Bu sonuca itiraz et