Atatürk’ün Japonya’da cami yaptırdığı iddiası

Tokyo Camii’nin Sitesinde Atatürk’ün Adı Yok

İddialarda adı geçen Tokyo Camii’nin kurucusunu bulmak için Google üzerinden caminin web sitesine gittik. ‘Kurumsal Tarihçe‘ kısmını incelediğimizde Atatürk‘ün adının geçmediğini gördük. Caminin resmî tarihi esasında, 1917 Bolşevik İhtilali’nden kaçan Orta Asyalı Müslümanlara dayanıyor.

Sitede verilen bilgilere göre Japonya’ya yerleşen Kazan Türkleri, kısa sürede buraya adapte olarak Kobe ve Tokyo şehirlerine yerleşmişler. Hatta, 1922 yılında Abdulhay Kurban Ali’nin başkanlığında Mehalle-i İslamiyye (1953 yılında, bu derneğin adı Tokyo Türk Derneği olarak değiştirildi.) adıyla bir dernek kurmuşlar.

Uzak Asya’da kendilerine yeni bir hayat kurmaya kararlı olan Kazan Türkleri, nüfusu verimli yönetebilmek için 1928’de Türkçe, Tatarca, İngilizce ve Rusça öğretimi verilen  Mekteb-i İslamiye’yi açmışlar. 1935’e gelindiğinde ise Japon şirketlerin desteği ile Shibuya semtinden bir arazi satın alınarak okul buraya taşınmış. 1938 yılında ise okulun yanındaki arazi üzerine Tokyo Camii inşa edilmiş. İşte Tokyo Camii’nin kısa tarihi bu kadar.

Tokyo, Güneş’in ilk doğduğu yer değil

İddia kaynakları nereye dayanıyor?

İddianın doğru olup olmadığını öğrenmemiz için yalnızca caminin web sitesine girmemiz yetti. Peki doğrusuna bu kadar kolay ulaşabileceğimiz bir bilgi nasıl oldu da şehir efsanesi haline geldi? Gelin, şimdi de bu kısmı inceleyelim.

Google’a anahtar kelimelerimizi (‘Atatürk’, ‘Japonya’, ‘cami’) yazıp bu kez arama tarihini 2000 ile 2012 yılları ile sınırladık. Sıralamada en üstte çıkan kaynak, Melih Aşık‘ın 2011 yılında Milliyet’te yayımladığı ‘Atatürk Camileri’ yazısı oldu. Aşık, bu yazısında kendisine 2 farklı kaynak aldığını söylüyor: Sinan Meydan ve Sunay Akın.

Sinan Meydan’ın bahsedilen yazısına ilk kaynaktan ulaşamasak da farklı sayfalarda da kendisine atıfta bulunulduğunu gördük.

Sunay Akın’ın iddiasına ulaşmak ise daha kolay oldu. Kendisinin ismini anahtar kelimelerimiz ile birlikte aradığımızda aynı iddiayı Hayat Deyince isimli televizyon programında anlattığı ortaya çıktı.

Son birkaç yıldır iddiaya köşe yazılarında rastlamıyoruz. Yine de sosyal medya gibi hızlı içerik tüketiminin yoğun olduğu mecralarda zaman zaman gündeme geliyor.

Adım adım inceleyerek vardığımız sonuca göre, Atatürk ne Japonya’da bir camii kurmuş ne de bu ülke dünyanın en doğusunda yer alıyor.

İddiayı Teyit ve Malumatfuruş da incelemiş.